Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να αερίζετε και να στεγνώνετε τους χώρους υπογείου χωρίς να κινδυνεύετε από υγρασία και πιθανές ζημιές από μούχλα; Τι μπορείτε να κάνετε για την υπερβολική υγρασία στο υπόγειο;
Μια προσπάθεια να απαντηθούν οι πιο σημαντικές ερωτήσεις στο θέμα:
• Η υγρασία στο υπόγειο προάγει τη μούχλα
• Να αερίζετε το υπόγειο το καλοκαίρι;
• Εξαερισμός υπόγειων χώρων: Τα σημαντικότερα σημεία που πρέπει να προσέχονται.
• Κλίμα εσωτερικών χώρων: Τι ισχύει για τους χώρους υπογείων
• Είναι λύση τα συστήματα αερισμού;
• Απαιτούνται υψηλότερες θερμοκρασίες στις εσωτερικές επιφάνειες των τοίχων των υπογείων;
Εάν τα δωμάτια του υπογείου είναι εν μέρει ή εντελώς υπόγεια, έχουν συνήθως πιο κρύες θερμοκρασίες αέρα από ότι οι υπέργειοι χώροι διαβίωσης στο σπίτι. Επομένως, απαιτούν ιδιαίτερο χειρισμό κατά τον αερισμό. Η υπερβολικά υψηλή υγρασία στο υπόγειο αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο μούχλας και άλλες δομικές ζημιές. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα εάν, τους καλοκαιρινούς μήνες, πολύ ζεστός αέρας με υψηλή αναλογία υγρασίας ρέει ανεξέλεγκτα στα υπόγεια δωμάτια μέσω ανοιχτών ή κεκλιμένων παραθύρων. Αυτά είναι τα πιο σημαντικά σημεία για τον σωστό αερισμό του υπογείου:
Η υγρασία στο υπόγειο προάγει τη μούχλα
Το πρόβλημα είναι ότι ο ψυχρότερος αέρας του κελαριού μπορεί να απορροφήσει και να αποθηκεύσει λιγότερη υγρασία. Αυτό σημαίνει: όσο πιο ζεστός και υγρός είναι ο εξωτερικός αέρας και όσο πιο κρύοι είναι οι τοίχοι του κελαριού, τόσο περισσότερη συμπύκνωση εμφανίζεται στον σοβά και την τοιχοποιία. Ένα παράδειγμα: Με τον εξωτερικό αέρα που ρέει στους 26 βαθμούς Κελσίου από τα παράθυρα και 60% σχετική υγρασία, η θερμοκρασία του σημείου δρόσου είναι 17,6 βαθμοί Κελσίου. Με μεγαλύτερη υγρασία η θερμοκρασία σημείου δρόσου φθάνει τους 24-25οC.
Αντίστοιχα στους 28oC εξωτερική θερμοκρασία η θερμοκρασία του σημείο δρόσου μπορεί να φθάσει τους 26-27οC.
Ιδιαίτερα όταν υπάρχει σταθερή (υπερβολικά) υψηλή υγρασία, μπορεί να σχηματιστεί μούχλα με την πάροδο του χρόνου σε ορισμένες περιοχές της υγρής δομής του κτιρίου. Εκτός από τη μυρωδιά μούχλας, η προσβολή από μούχλα βλάπτει ή εμποδίζει τους κατοίκους να περνούν μεγαλύτερες περιόδους στο υπόγειο (κελάρι χόμπι, γυμναστήριο κ.λπ.) ή στην αποθήκευση βιβλίων, εγγράφων, ρούχων και (ανοιχτών) τροφίμων. Η μούχλα μπορεί επίσης να είναι επιβλαβής για την υγεία μακροπρόθεσμα – είτε στο υπόγειο είτε στο υπόλοιπο σπίτι.
Ένα άλλο σοβαρό πρόβλημα για την κτιριακή δομή είναι ο σχηματισμός μυκήτων. Επίφοβος για παράδειγμα, είναι ο καφές μύκητας του κελαριού, ένα είδος μύκητα-μανιταριού που μπορεί να αποφέρει αποσύνθεση του ξύλου, και μπορεί επίσης να εμφανιστεί σε όλα τα σημεία του κτιρίου και όχι μόνο στο υπόγειο.
Να αερίζετε το υπόγειο το καλοκαίρι;
Ένας βασικός κανόνας είναι: Το κελάρι δεν πρέπει να αερίζεται το καλοκαίρι ή μόνο τη νύχτα. Οι υψηλές διαφορές θερμοκρασίας οδηγούν επίσης σε υψηλή υγρασία.
Σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Περιβάλλοντος της Γερμανίας:
Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Περιβάλλοντος συνιστά:
«Τους καλοκαιρινούς μήνες, οι υπόγειοι χώροι δεν πρέπει να αερίζονται κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά τη νύχτα ή τις πρώτες πρωινές ώρες. Φυσικά, ο αυξημένος αερισμός στα υπόγεια δωμάτια έχει νόημα και το χειμώνα. Το χειμώνα μπορεί να γίνει οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας.»
Αν και η σύσταση για αερισμό το καλοκαίρι και το χειμώνα είναι γενικά λογική, δεν μπορεί να εφαρμοστεί γενικά στην πράξη. Επειδή υπάρχουν πολύ διαφορετικές καταστάσεις υπογείου τόσο στα νέα όσο και στα παλιά κτίρια. Στην αρχή του σχεδιασμού, υπάρχει επομένως μια πιο λεπτομερής ανάλυση πριν ξεκινήσει ο αερισμός.
Εξαερισμός υπόγειων χώρων: Τα σημαντικότερα σημεία που πρέπει να προσέχονται.
Όταν πρόκειται για τον σωστό αερισμό και την αφύγρανση ενός υπογείου προκειμένου να αποφευχθεί η μούχλα και άλλες δομικές ζημιές μέσα και γύρω από το σπίτι, ο προσεκτικός σχεδιασμός και η προετοιμασία είναι σημαντικός. Αυτά είναι μερικά από τα πιο σημαντικά ερωτήματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη:
Ποια χρήση του κελαριού προορίζεται και ποιο κλίμα ή κλίμα εσωτερικού χώρου πρέπει να επιτευχθεί; Είναι ένα θολωτό κελάρι, ένα κελάρι κρασιών, ένα ιστορικό κελάρι, ένα σαλόνι, αίθουσα χόμπι, γυμναστήριο, αποθήκη κ.λπ.;
Από ποια υλικά και εξαρτήματα είναι κατασκευασμένοι οι γύρω χώροι;
Πόσο βαθιά στο έδαφος είναι το δωμάτιο;
Πώς (καλά) γίνεται η στεγανοποίηση, η μόνωση, η αποστράγγιση κ.λπ. των εξαρτημάτων που γειτνιάζουν με το έδαφος;
Η περιοχή γενικά θερμαίνεται ή δεν θερμαίνεται (κατά καιρούς); Υπάρχει καθόλου θέρμανση;
Ποια είναι η μέση υγρασία;
Σε τι δομική κατάσταση βρίσκονται το υπόγειο και το υπόλοιπο σπίτι; Υπάρχουν αρκετά παράθυρα στο υπόγειο και σε τι κατάσταση βρίσκονται;
Υπάρχει ήδη μούχλα, δομικές βλάβες κ.λπ.;
Είναι συνδεδεμένα άλλα δωμάτια για λόγους αερισμού (σύνδεση αέρα;)
Κλίμα εσωτερικών χώρων: Τι ισχύει για τους χώρους υπογείων
Ο κανόνας ότι, από την άποψη της υγρασίας, ο εξαερισμός πρέπει να πραγματοποιείται όταν η απόλυτη υγρασία στο κελάρι είναι υψηλότερη από την εξωτερική, είναι θεμελιωδώς σωστός από την άποψη του «δυναμικού στεγνώματος», αλλά απαιτεί επειγόντως πρόσθετες σκέψεις».
Για παράδειγμα, θα μπορούσε να είναι χρήσιμο να αερίζετε τα κελάρια όσο το δυνατόν πιο εντατικά όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι ιδιαίτερα υψηλή, προκειμένου να ζεσταθούν οι επιφάνειες στο κελάρι. Αν περιορίσετε τον αερισμό στις νύχτες το καλοκαίρι, αποδέχεστε ότι η θερμοκρασία του κελαριού θα διατηρείται συστηματικά χαμηλή, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο μούχλας.
Όταν σχεδιάζετε το κλίμα εσωτερικών χώρων για υπόγεια, θα πρέπει πάντα να λαμβάνονται υπόψη οι εποχιακές συνθήκες:
Σε μη θερμαινόμενα κελάρια με μικρό αερισμό (π.χ. μόνο ελεύθερης προσαγωγής), η θερμοκρασία δωματίου ακολουθεί κατά προσέγγιση τις θερμοκρασίες σε συγκρίσιμο υπόγειο βάθος. Όσο πιο βαθιά είναι το υπόγειο, τόσο λιγότερο η ετήσια διακύμανση της θερμοκρασίας αποκλίνει από την ετήσια μέση θερμοκρασία και τόσο πιο αργά αλλάζει η θερμοκρασία. Αυτό σημαίνει ότι η χαμηλότερη θερμοκρασία σε βάθος μερικών μέτρων δεν εμφανίζεται τον Ιανουάριο, αλλά μάλλον λίγες εβδομάδες αργότερα. Όποιος αερίζει το κελάρι τον Μάρτιο, όταν οι θερμοκρασίες είναι σαν την άνοιξη και ο αέρας είναι εξαιρετικά υγρός, θα το κάνει να γίνει υγρό – εκτός εάν το κελάρι έχει αεριστεί ειδικά με την πάροδο του χρόνου με τέτοιο τρόπο ώστε να «ακολουθεί» την αλλαγή της θερμοκρασίας
Είναι λύση τα συστήματα αερισμού;
Οι υπόγειοι χώροι μπορούν να αερίζονται και να αφυγρανθούν κατά τον βέλτιστο τρόπο, άνετα και με ασφάλεια με ένα κατάλληλο σύστημα εξαερισμού – ακόμα κι αν έχουν παράθυρα. Προκειμένου να αποφευχθεί αποτελεσματικά η πρόσθετη επιβάρυνση του αέρα στο υπόγειο με υγρασία, οι λύσεις αποκεντρωμένου αερισμού (με και χωρίς ανάκτηση θερμότητας) παίρνουν υπόψη τους το σημείου δρόσου.
Ένα παράδειγμα αυτού είναι ο ανεμιστήρας Silvento EC από τη Lunos. Η ενσωματωμένη παρακολούθηση του σημείου δρόσου θέτει συνεχώς έναν ολισθαίνοντα μέσο όρο της υγρασίας του αέρα ως σημείο αναφοράς για τον ανεμιστήρα. Το πλήρως αυτόματο, προσαρμοζόμενο σύστημα βασίζεται στην απόλυτη υγρασία. Εάν αυτό είναι πάνω από τις οριακές τιμές, ενεργοποιείται η λειτουργία επιστροφής ώστε να εισέρχεται φρέσκος αέρας και να εξαλειφθούν οι οσμές. Σε κανονική λειτουργία, όμως, λειτουργεί συνεχώς με το βασικό σετ στάθμης αερισμού. Εάν η απόλυτη υγρασία είναι πάνω από το όριο προστασίας από την υγρασία, η συσκευή μεταβαίνει σε «λειτουργία sniffer» για να αντισταθμίσει τα αισθητά φορτία υγρασίας στο υπόγειο και να δημιουργήσει ένα ευχάριστο κλίμα στο δωμάτιο.
Σύμφωνα με τον κατασκευαστή, τα συστήματα εξαερισμού AKE 100 και AKE 150 της Maico διατηρούν δωμάτια όπως κελάρια, γκαράζ, αποθήκες ή πλυντήρια «έως 55 m² στεγνά, πλήρως αυτόματα και ανάλογα με τις ανάγκες». Για το σκοπό αυτό, η υγρασία στο δωμάτιο ισορροπεί συνεχώς με την εξωτερική υγρασία. Ο υγρός αέρας αφαιρείται αυτόματα μόνο όταν ο εισερχόμενος εξωτερικός αέρας είναι πιο στεγνός. Σε θερμοκρασίες κάτω των τεσσάρων βαθμών Κελσίου, ο ανεμιστήρας απενεργοποιείται αυτόματα.
Απαιτούνται υψηλότερες θερμοκρασίες στις εσωτερικές επιφάνειες των τοίχων των υπογείων;
Για να αντισταθμιστεί η διαφορά υγρασίας μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού, αρκεί μια μικρή ροή όγκου. Προκειμένου να επηρεαστούν οι επιφανειακές θερμοκρασίες μέσω εξαερισμού, απαιτείται ισχυρός και/ή μακροχρόνιος αερισμός με την υψηλότερη δυνατή μεταφορά θερμότητας
Τέλος είναι επίσης σημαντικό η λύση εξαερισμού να παρέχει στην πράξη την απαιτούμενη ισχύ ώστε ανάλογα με τη θέση του υπογείου, το μέγεθος του δωματίου, τον αριθμό των δωματίων, το μήκος οποιουδήποτε αεραγωγού, τον αριθμό των παραθύρων του υπογείου κ.λπ. να μπορεί να επιτύχει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ως εκ τούτου, μπορεί να είναι τεχνικά λογικό, απαραίτητο και αποτελεσματικό κα η χρήση κεντρικής μονάδας εξαερισμού με έλεγχο του σημείου δρόσου.
